History of Thailand

ประวัติศาสตร์ไทย, język tajski (ไทย) i angielski

(ไทย)

เชื่อว่ามีมนุษย์อยู่อาศัยอยู่ถาวรในอาณาเ ขตประเทศไทยปัจจุบันมาแล้วประมาณ 40 000 ปี เดิมช าวมอญ เขมรและมลายูปกครองพื้นที่ดังกล่าว โด ยมีอาณาจักรใหญ่ เช่น ฟูนาน ทวารวดี หริภุญชัย จักรวรรดิเขมร และตามพรลิงก์ ส่วนบรรพบุรุษไ ทยสยาม ปัจจุบันซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มชาวไท-ไตเป็นกลุ ่มที่อาศัยอยู่ในแถบเดียนเบียนฟูในช่วงคริส ต์ศตวรรษที่ 5 ถึง 8 และเริ่มเข้ามาอยู่อาศัยใน อาณาเขตประเทศไทยปัจจุบันในคริสต์ศตวรรษที่ 11 รัฐของชาวไทเกิดขึ้น จำนวนมากในคริสต์ศตวรรษที่ 13 ประมาณปี 1780 พ่อข ุนบางกลางหาวรวบรวมกำลังกบฏต่อเขมร และตั้ง อาณาจักรสุโขทัย เหนือขึ้นไป พญามังรายทรงตั้ งอาณาจักรล้านนาในปี 1839 มีศูนย์กลางอยู่ที่เช ียงใหม่ ทรงรวบรวมแว่นแคว้นขึ้นในแถบลุ่ม แม่น้ำปิง ส่วนบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตอ นล่างมีการตั้งสหพันธรัฐในบริเวณเพชรบุรี ส ุพรรณบุรี ลพบุรีและอยุธยาในคริสต์ศตวรรษที่ 11 dni w tygodniu ทัยเป็นราชธานีแห่งแรกของคนไทย

อาณาจักรอยุธยาก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1893 ต่อมาเ ป็นใหญ่แทนจักรวรรดิเขมร และแทรกแซงอาณาจักร สุโขทัยอย่างต่อเนื่องจนสุดท้ายถูกรวมเข้าเ ป็นส่วนหนึ่งของอยุธยา สมเด็จพระบรมไตรโลกน าถทรงจัดการปกครองโดยแบ่งพลเรือนกับทหารและ จตุสดมภ์ซึ่งบางส่วนใช้สืบ มาจนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว และทรงริเริ่มระบบเจ้าขุนมูลนาย ทำให้ประชากรส่วนใหญ่เป็นไพร่ใช้แรงงานปีล ะ 6 ดือน กรุงศรีอยุธยาเริ่มติดต่อกับชาติตะว ันตกเมื่อ พ.ศ. 2054 หลังจากนั้นในปี 2112 กรุงศรีอยุธยาตกเป็นปร ะเทศราชของราชวงศ์ตองอูแห่งพม่า สมเด็จพระนเ รศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพในอีก 15 dni กรุงศรีอยุธยายังติดต่อกับชาติตะวันตก จนรุ ่งเรืองถึงขีดสุดในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ม หาราช ความขัดแย้ง ภายในติด ๆ กันหลายรัชกาลในราชวงศ์บ้านพลูห ลวง และการสงครามกับราชวงศ์คองบอง (อลองพญา) จน ส่งผลให้เสียกรุงครั้งที่สองเมื่อปี 2310 หลังจ ากนั้นบ้านเมืองแตกออกเป็นชุมนุมต่าง ๆ เจ้า ตากทรงรวบรวมแผ่นดิน และขยายอาณาเขต หลังเกิดความขัดแย้งช่วงปลา ยรัชกาล พระองค์และพระราชโอรสทั้งหลายทรงถู กสำเร็จโทษโดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬ าโลก ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ผู้สถาปนาก รุงรัตนโกสินทร์ขึ้นในปี 2325

(Język angielski)

Grupa etniczna Tai migrowała na przestrzeni wieków do kontynentalnej Azji Południowo-Wschodniej. Słowo Syjam (tajskie: สยาม RTGS: Sayam) mogło pochodzić z palijskiego (suvaṇṇabhūmi, „kraina złota”) lub sanskryckiego श्याम (śyāma, „ciemny”) lub Mon ရာမည (rhmañña, „obcy”), prawdopodobnie z tego samego rdzenia jako Shan i Ahom. Xianluo (chiński: 暹羅) to chińska nazwa Królestwa Ayutthaya, powstałego z połączenia miasta-państwa Suphannaphum z centrum współczesnego Suphan Buri i miasta Lavo z centrum współczesnego Lop Buri. Dla Tajów nazwa brzmi głównie Mueang Thai.

Określenie kraju jako Syjam przez mieszkańców Zachodu prawdopodobnie pochodzi od Portugalczyków. Portugalskie kroniki odnotowują, że Borommatrailokkanat, król Królestwa Ayutthaya, wysłał wyprawę do Sułtanatu Malakki na południowym krańcu Półwyspu Malajskiego w 1455 roku. Po podboju Malakki w 1511 roku Portugalczycy wysłali misję dyplomatyczną do Ayutthaya. Sto lat później, 15 sierpnia 1612 r., „The Globe”, kupiec Kompanii Wschodnioindyjskiej z listem od króla Jakuba I, przybył na „Drogę Syam”. „Pod koniec XIX wieku Syjam tak bardzo zakorzenił się w nomenklaturze geograficznej, że wierzono, że pod tą, a nie inną nazwą, będzie nadal znany i stylizowany”.

Regionem rządziły zindyjizowane królestwa, takie jak Mon, Imperium Khmerów i stany malajskie na Półwyspie Malajskim i Sumatrze. Tajowie założyli swoje stany: Ngoenyang, Królestwo Sukhothai, Królestwo Chiang Mai, Lan Na i Królestwo Ayutthaya. Państwa te walczyły ze sobą i były pod ciągłym zagrożeniem ze strony Khmerów, Birmy i Wietnamu. W XIX i na początku XX wieku tylko Tajlandia przetrwała europejskie zagrożenie kolonialne w Azji Południowo-Wschodniej dzięki centralizacyjnym reformom wprowadzonym przez króla Chulalongkorna oraz dlatego, że Francuzi i Brytyjczycy zdecydowali, że będzie to terytorium neutralne, aby uniknąć konfliktów między ich koloniami. Po upadku monarchii absolutnej w 1932 r. Tajlandia przetrwała sześćdziesiąt lat niemal stałych rządów wojskowych, zanim powstał demokratycznie wybrany rząd.