History of Afghanistan

Mieć języki angielski, paszto (پښتو) د افغانستان پېښليک i perski (فارسی)

(Język angielski)

Historia Afganistanu, poprzedzająca utworzenie Emiratu Afganistanu w 1823 roku, jest wspólna z historią sąsiedniego Iranu, Azji Środkowej i subkontynentu indyjskiego. Monarchia Sadozai rządziła afgańskim imperium Durrani, uważanym za państwo założycielskie współczesnego Afganistanu.

Zasiedlenie Afganistanu datuje się na okres środkowego paleolitu, a strategiczne położenie tego kraju wzdłuż historycznego Jedwabnego Szlaku sprawiło, że został on malowniczo opisany jako „rondo starożytnego świata”. W przeszłości kraj ten był domem dla różnych ludów i był świadkiem licznych kampanii wojskowych, w tym prowadzonych przez Persów, Aleksandra Wielkiego, Imperium Mauryów, arabskich muzułmanów, Mongołów, Brytyjczyków, Związek Radziecki, a ostatnio przez amerykańską armię prowadziła koalicja. Różne podboje i okresy, zarówno w irańskiej, jak i indyjskiej sferze kulturowej, uczyniły z tego obszaru na przestrzeni dziejów centrum zaratusztrianizmu, buddyzmu, hinduizmu, a później islamu.

(پښتو)

په ۱۸۲۳ز کال کې د دراني سترواکۍ له پای ته رسېدو وروسته، د يوه دولت په توګه د افغانستان تاريخ، د افغانستان امارت په توګه پيلېږي، کله چې د افغانست ان د نوي دولت بنسټ کېښودل شو. په ياده سيمه کې د نورو هېوادونو، په عمومي توګه له پاکستان، هندوستان، ا يران، تاجکستان، ترکمنستان او اوزبیکستان سره د افغانستان تاريخ تړلی دی. اوسمهال د هغې سيمې ثبت تاريخ، چې اوس د افغانستان په نوم يادېږي، له ميلاد مخکې تر پنځه زره کاله پورې رسېږي، کله چې دا سيمه د هخامنشي سترواکۍ تر واک لاندې وه، خو بيا هم شواهد ښيي چې، په دې ځمکه کې له ۳۰۰۰ نه تر ۲۰۰۰ ميلاد مخکې کلونو پورې ښاري کلتورشتون لاره. د باختر تاريخ، له ميلاد مخکې ۲۵۰۰ کاله پورې رسېږي. د سیند مدنيت، د افغانستان په شمال کې ډېرو برخو پورې غځېدلی و. لوی سکندر او مقدوني پوځ د هخامنشي سترواکۍ پر مهال او د «ګوګامالا» جګې په وخت کې، له ميلاد مخکې ۳۳۰ کال کې اوسني افغانستان ته را رسېدلی و. له هغه را وروسته، ډېرو سترواکيو په افغانستان کې پلازمېنې جوړې کړې، لک ه: يونانو- باختري، کوشانيانو، هندو- ساساني، کابل شاهانو، صفاريانو، سامانيان و، غزنويانو، غوريانو، کورتيانو، تيموريانو، هوتکيانو او درانيان په کې شا مل دي.

(فارسی)

اریخ افغانستان به حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، زمانی که افغانستان تحت شاهنشاهی هخامنشی قرار داشت، اشاره می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که درجه‌ای پیشرفته از فرهنگ زندگی شهرنشینی حدود ۳ ۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح هنگام ورود این مهاجرین به فلات ایران در ا ین سرزمین وجود داشت. همچنین در مناطق مندیگک و مس‌عینک بناهای مربوط به پنج هزار سال پیش از م یلاد یافت شده‌است. سرزمین افغانستان از لحاظ قدمت تاریخی یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های جهان به‌شمار می‌رود.

افغانستان، به عنوان یکی از بخش‌های امپراتوری شاهنشاهی هخامنشی و در مسیر جاده ابریشم قرار گرفتن، محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و یکی از مهم‌ترین مراکز بازرگانی عصر باستان به‌شمار می‌رفته‌‌است. این موقعیت مهم و حساس ژئواستراتژیکی و ژئوپولیتیکی افغانستان در شکل‌دا دن موزائیکی غنی از فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ همچون ایرانی، یونانی، بین ‌النهرینی و هندی در این کشور نقش مهمی داشته‌‌است. از عصر پارینه‌سنگی و طی دوره‌های تاریخی، مردم افغانستان جایگاه عمده‌ا ی در معرفی و گسترش ادیان جهانی و نقش مهمی در بازرگانی و دادوستد داشته و گ هگاه کانون مسلط سیاسی و فرهنگی در آسیا بوده‌اند. از این رو افغانستان در طول تاریخ گلوگاه یورش مهاجمان و جهان‌گشایانی بوده که ردپای آن‌ها هنوز در گوشه و کنار این سرزمین دیده‌می‌شود.