Prayer of Jesus

Het gebed van Jezus - Gebed van het hart - Dagelijkse gebeden en zegeningen

Het gebed van Jezus - Gebed van het hart - Dagelijkse gebeden en zegeningen

Het Jezusgebed, ook wel bekend als het gebed, is een kort geformuleerd gebed dat vooral in de oosterse kerken wordt gewaardeerd en bepleit: "Heer Jezus Christus, Zoon van God, heb medelijden met mij, zondaar." Het gebed is op grote schaal onderwezen en besproken in de geschiedenis van de orthodoxe kerk.

‘Heer, leer ons bidden’ (Lc 11:1), zeiden de apostelen tot Jezus. Het is een verzoek dat we allemaal aan God doen. Hoe kunnen we het mysterie van levend gebed binnengaan? Hoe kunnen we overgaan van gebed dat door onze lippen wordt herhaald - van gebed als een uiterlijke handeling - naar gebed dat deel uitmaakt van ons innerlijke wezen, een ware vereniging van onze geest en ons hart met de Heilige Drie-eenheid? Hoe kunnen we van gebed niet alleen iets maken dat we doen, maar iets dat we zijn? Want dat is wat de wereld nodig heeft: niet mensen die af en toe bidden, maar mensen die de hele tijd bidden.

Toen ik een jaar of twaalf was, hoorde ik in een preek een verhaal dat ik nooit ben vergeten. Het is, geloof ik, een verhaal verteld door de pastoor van Ars, maar de predikant noemde zijn naam niet. Er was eens een oude man die elke dag enkele uren in de kerk doorbracht. ‘Wat doe je daar?’ vroegen zijn vrienden. ‘Ik ben aan het bidden,’ antwoordde hij. ‘Bidden!’ riepen ze uit. ‘Er moeten heel veel dingen zijn die je van God wilt vragen.’ Met enige verontwaardiging antwoordde de oude man: ‘Ik vraag God nergens om.’ ‘Wat ben je dan aan het doen?’ zeiden ze. En de oude man antwoordde: 'Ik zit gewoon en kijk naar God, en God zit en kijkt naar mij.'

Toen ik twaalf was, vond ik dat een bewonderenswaardige beschrijving van gebed, en dat vind ik nu nog steeds. Maar hoe kunnen we bidden in deze diepe zin, een gebed van eenvoudig staren, een gebed waarin er een persoonlijke ontmoeting is tussen mij en God? Hoe zullen we beginnen?

In antwoord op de oproep van zijn discipelen: ‘Leer ons bidden’, gaf Christus hun het Onze Vader; en dit is inderdaad het model voor al ons bidden. Maar naast het Onze Vader dat overal door christenen wordt gebruikt, is er nog een andere manier van bidden die binnen de orthodoxe kerk vooral wordt aanbevolen aan allen die levend, innerlijk gebed zoeken; en dat is het Jezusgebed. Dit is een korte aanroeping, vaak herhaald, meestal in de vorm 'Heer Jezus Christus, Zoon van God, heb medelijden met mij'. heel kort en plotseling geschoten.'

Het gebed van Jezus is precies zo’n ‘pijlgebed’. Een ander ‘pijlgebed’, bijvoorbeeld gebruikt in de beweging van pater John Main, is de zin Maranatha, ‘Onze Heer, kom’ (1 Kor. 16:22). Het gebed van Jezus verschilt hiervan doordat het specifiek gecentreerd is op de Heilige Naam 'Jezus', en daarin ligt zijn onderscheidende waarde. Trouw gebruikt, als een vast onderdeel van ons leven in Christus, kan het Jezusgebed ons inderdaad brengen tot het gevoel van de Goddelijke Aanwezigheid waarover de oude man sprak: 'Ik zit gewoon en kijk naar God...'

De ervaring van eenzaamheid en de intieme zoektocht naar God in het eigen hart leiden de mens tot stilte. In die leegte van gedachten, kalmeer de hunkering en kalmeer het lichaam, verlicht de Aanwezigheid die altijd is gezocht. Historisch eremitisme vindt zijn oorsprong in dit verlangen naar eeuwigheid en vrijheid van deze wereld. Het paradijs is nu aanwezig in het binnenste van de kluizenaar, die juist hierdoor de wereld met zijn blik transformeert. Deze eenzaamheid van het hart is niet noodzakelijk te wijten aan de scheiding van mensen, maar aan een leven dat onder alle omstandigheden aandacht schenkt aan de goddelijke aanwezigheid. Zo leven ook de stedelijke kluizenaars, die in hun anonieme stilte de oorspronkelijke geest van de eerste christelijke gemeenschappen levend houden; even dicht bij Christus als bij iedereen vandaan.