Гижжа ва унинг даволаш йуллари

Gizhzha va Uning davolash Yollari

Одамлар, ҳайвонлар ва экинларга салбий

таъсир кўрсатиб, уларни турли касалликлар

ва ўлимга олиб борадиган тирик организмлар

табиатда кенг тарқалган.

Бу организмлар бизни ўраб олган муҳитда,

ҳамма жойда - тупроқда, сувда, ҳавода,

ўсимликларда, турли предметларда, озиқ-овқат

маҳсулотларида, ҳайвон ва одам организмида

учраб, биоценозларнинг таркибий қисмини

ташкил қилади. Бу тирик жонлар тараққиёт

жараёнида замбуруғлар, энг оддий вируслар,

микроплазмалар, паразит қуртлар

(гельминтлар) ва бошқа табақаларга бўлинган.

Улар одамлар, ҳайвонлар ва экинларнинг

"кўринмас ёвлари" бўлиб, касалликнинг жуда

кўп турларини юқтирувчилардир. Паразитизм

- табиатнинг универсал ҳодисаси.

Тадқиқотчилар паразитизм ҳаёт табақага

бўлина бошлаганидан сўнг пайдо бўлган, деб

фикр билдирадилар.

Паразитизм деганимизда паразитарнинг

жониворларга зарар етказиши тушунилади.

Паразит қуртлар одамларга қадим замонлардан

маълум 'бўлган. Бу ҳақда эрамиздан аввал XVI

асрдаёқ папирус қоғоз ёзувларида айтиб

ўтилган. Гиппократ гельминтларни бир неча

касалликларнинг сабабчиси деб кўрсатади.

Юнон файласуфи Аристотелга аскарида, тения,

острицв маълум бўлиб, чўчқа финнозини

таърифлаб берг.ш, бироқ унинг тузилиши

Қ.ШД.1Й 'жаплигини тасаввур қилмаган. Табобат

илмииинг дах,ол<1 ридаи бири, файласуф,

серқирра олим Лбу Лли ибн Сино ҳам

қуртларни таърифлаб берган.

Ҳозирги кунда одамлар, ҳайвоилар ва

ўсимликлар ҳисобига яшовчи паразит

қуртларнинг 15 мингдан зиёд тури маълум.

Уларни фаннинг алоҳида соҳаси

гельминтология ўрганади.

Гельминтология инсон саломатлиги

кушандаси, ҳайвонларнинг маҳсулдорлигини

камайтирувчи гельминтларнинг фаолияти

тўғрисида ҳикоя қилади.

Қуйида биз паразит қуртларнинг кишини

ҳайратда қолдирадиган дунёсига бир оз тўхтаб,

инсон саломатлиги ва халқ хўжалигига зарар

келтирадиган турлари билан таништириб

чиқамиз.

Аввало, биз трематодалар, яъни барг

шаклидаги ялпоқ паразитлар, сўнгра ясси

паразитлар, яъни цестодалар, ниҳоят, юмалоқ

учқурсимон нематодалар ҳақида ҳикоя

қиламиз.